Umowy darowizny – Rybnik

W naszej kancelarii zajmujemy się także sporządzaniem umów darowizn w Rybniku. Są to umowy prawa cywilnego, które mają na celu, najprościej rzecz ujmując, nieodpłatne wzbogacenie się obdarowanego kosztem majątku należącego do darczyńcy. Umowa tego typu zawierana jest na mocy porozumienia i ma charakter nieodpłatny jednostronnie zobowiązujący. W praktyce oznacza to, że obowiązek określonego działania w tym przypadku ciąży jedynie na darczyńcy.

Swoje oświadczenie o darowiźnie darczyńca powinien złożyć w formie aktu notarialnego. Warto jednak wiedzieć, że umowa ta zawarta w innej formie również jest ważna, jeśli wskazane przez darczyńcę świadczenie zostało już wykonane. Ten wyjątek od zasady dotyczy jednak umowy darowizn nieruchomości, spółdzielczych praw własności do lokali oraz praw użytkowania wieczystego nieruchomości, które dla ważności wymagają poświadczenia notarialnego.

Darowizna – uprawnienia obdarowanego

Darowizna wiąże się bezpośrednio z nabyciem uprawnień przez obdarowanego, co oznacza, że może on żądać wykonania działań będących zapisem umowy darowizny. Co ciekawe (i dla niektórych klientów zaskakujące) obdarowany nie ma obowiązku określonego zachowania względem darczyńcy oraz okazywania mu jakiejkolwiek wdzięczności. Choć warto pamiętać, że nienależyte zachowanie obdarowanego może skutkować odwołaniem darowizny.

Darczyńca może natomiast nałożyć na osobę obdarowaną określone zadania, polecenia lub zaniechania (tylko jeśli sam dokonał swojego zobowiązania), jednakże nie mogą one czynić obdarowanego wierzycielem. Istnieją jednak sytuacje, w których obdarowany może odmówić nałożonego na niego zadania.

Darowizna uważana jest za wykonaną, gdy przedmiot jej dotyczący zostanie wydany osobie obdarowanej.

Odwołanie darowizny

Darczyńca ma prawo do odwołania darowizny, która nie została wykonana. Może się tak stać w przypadku, gdy po zawarciu umowy darowizny jego stan majątkowy uległ znacznemu pogorszeniu i w związku z tym darowizna mogłaby znacząco wpłynąć na jego własne utrzymanie bądź na realizację ciążących na darczyńcy obowiązków np. alimentacyjnych.

Istnieje także prawo do odwołania darowizny już wykonanej, jeśli osoba obdarowana wykaże rażącą niewdzięczność wobec swojego darczyńcy. Co w praktyce oznacza „rażąca niewdzięczność”? Zachowanie, które pogwałci przyjęte zasady moralne oraz zachowania typowe dla tego typu relacji. Odwołanie darowizny z powodu niewdzięczności jest natomiast niemożliwe, jeśli darczyńca obdarowanemu przebaczył.

Odwołanie darowizny musi mieć formę pisemną i być złożone w ciągu roku od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o niewłaściwym zachowaniu obdarowanego. Obdarowany po zapoznaniu się z treścią odwołania darowizny ma obowiązek zwrócić otrzymaną wcześniej rzecz. W przypadku gdy darowizna dotyczyła nieruchomości, obdarowany musi złożyć stosowne oświadczenie w formie aktu notarialnego.

Opodatkowanie darowizn

Każda darowizna podlega podatkowi od spadków i darowizn. W tym przypadku osobą zobowiązaną do zapłaty podatku jest obdarowany. Opodatkowaniu temu zgodnie z obecnie obowiązującym prawem nie podlega jedynie krąg osób najbliższych (grupa 0), do którego należą małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym, macocha. Jednakże warunkiem zwolnienia z opodatkowania jest zgłoszenie darowizny do odpowiedniego Urzędu Skarbowego w ciągu 6 miesięcy od zawarcia umowy darowizny, niezależnie od jej wartości.

Warto także pamiętać, że obowiązują zwolnienia od podatku od darowizn dla I, II i III grupy podatkowej. Od 1 lipca 2023 roku mają one wynosić odpowiednio:

• dla grupy I (małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie) – 36 120 zł,

• dla grupy II (zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych) – 27 090 zł,

• dla grupy III (wszyscy inni nabywcy) – 18 060 zł.

Każda darowizna (niezależnie czy należy do grupy opodatkowanej, czy też nie) musi zostać zgłoszona organom podatkowym, ponieważ w innym przypadku uznawane jest to za oszustwo podatkowe – warto o tym pamiętać.

Umowa darowizny – opłaty u notariusza

Wynagrodzenie notariusza za sporządzenie aktu notarialnego zależne jest od wartości darowizny. Maksymalne wartości taksy notarialnej określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Do stawki taksy notarialnej należy doliczyć również 23% podatek VAT. Do kosztów umowy darowizny nieruchomości należy również doliczyć również koszt wpisów aktu notarialnego, koszt właściwej opłaty sądowej oraz koszt wpisu w księdze wieczystej.

Dokumenty niezbędne do sporządzenia umowy darowizny

W zależności od przedmiotu umowy przed wizytą u notariusza należy przygotować niezbędne dokumenty do darowizny. Podstawowymi informacjami niezbędnymi do sporządzenia aktu są przede wszystkim dane stron, tj. imię i nazwisko, numer dowodu osobistego, stan cywilny, PESEL oraz adres zamieszkania. W przypadku nieruchomości będzie to także m.in. numer księgi wieczystej, podstawa nabycia, wypis z rejestru lokali, wypis z rejestru gruntów. To tylko niektóre z dokumentów, które mogą okazać się niezbędne przy zawieraniu aktu. Każdorazowo udzielamy naszym klientom informacji, jaką konkretnie dokumentację należy przygotować.

W przypadku zainteresowania sporządzeniem umowy darowizny zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Rybniku.